ورزش دات آنلاین- محمد وکیلی سرمربی تیم ملی نوجوانان ایران سال هاست خودش را وقف تیم‌های پایه کرده و با وجود مشکلاتی که در این رده وجود دارد حاضر نیست در بزرگسالان یا لیگ برتر مربی گری کند. او چندی پیش همراه تیم ملی نوجوانان در قهرمانی جهان به نایب قهرمانی و مدال نقره رسید.  

گفت وگوی محمد وکیلی با خبرنگار «ورزش دات آنلاین» را در ادامه می‌خوانید.

درباره سطح کیفی مسابقات جهانی ۲۰۲۳ نوجوانان که به میزبانی آرژانتین برگزار شد صحبت کنید. تفاوت مهم این دوره با دوره‌های گذشته چه بود؟ 

در ۱۸ دوره برگزار شده مسابقات من ۷ دوره حاضر بودم و اگر بخواهم ۲۰۲۳ را با دوره‌های گذشته مقایسه کنم باید بگویم که خیلی سطح رقابت‌ها بالا بود. تعداد تیم‌هایی که شانس موفقیت داشتند به نسبت گذشته بیشتر شده بودند. یعنی اگر دوره قبل ۴ تیم شانس قهرمانی داشتند این دوره به ۷-۸ تیم رسیده بود. به هرصورت کشورهای دیگر نیز روی پایه‌ها سرمایه گذاری می‌کنند چرا که اگر تیم‌های پایه قوی داشته باشند می‌توانند در آینده نیز نیروهای بالقوه بیشتر و بهتری داشته باشند. مثلا ایتالیا از ولاسکو استفاده می‌کرد و این نشان می‌دهد دنیا به سمتی رفته که پایه‌ها را جدی می‌گیرند.

نوجوانان تیم‌های با ترکیب تازه هستند و جایی بازی نکردند و اولین بار به میدان می‌روند و دوره بعد هم که جوانان هستند. دنیا با استفاده از این مسابقات جایگاه خودش را در دنیا می‌سنجد و به نوعی آزمون است که آیا عقب مانده یا جایگاه خوبی دارد.

فینال مقابل فرانسه چطور بود؟ تیم فرانسه از نظر فنی نسبت به تیم‌های دیگر متفاوت بود و سطح فنی قابل قبولی از خود به نمایش گذاشت. 

درباره بازی با فرانسه باید بگویم که ما در سال ۲۰۰۷ و وقتی انگاپت و تونیوتی را در ترکیب داشتند با آن‌ها بازی کردیم و پیروزی شدیم. تیمی که در فینال با ما بازی کرد واقعا خوب و کامل بود. اگر یک شب دیگر ما با آن‌ها بازی می‌کردیم و ریکاوری بیشتری داشتیم نتیجه ممکن بود تغییر کند چرا که بعد از بازی با کره جنوبی ما استراحت کمتری داشتیم اما این دلیل نمی‌شود تیمی که در آن فینال از ما بهتر بود را فراموش کنیم. آن‌ها لیاقت فینالیست شدن را داشتند و البته تمام دنیا دیدند که دو تیم چه بازی زیبایی انجام می‌دهند و کسی نمی‌تواند بگوید ایران و فرانسه شانسی به فینال رسیدند.

وقتی در بازی اول کره جنوبی به ما باخت همه فکر می‌کردند این تیم معمولی است اما در ادامه وقتی ایتالیا را حذف کرد همه متوجه شدند که چه تیم خوبی بوده و در نیمه نهایی هم دوباره شکستشان دادیم. ما تمام تلاشمان را کردیم و چیزی کم نگذاشتیم.  

 فرانسه روند سال‌های قبل والیبال این کشور را ادامه داد و توانست قهرمانی جهان را به دست آورد. در واقع روند قهرمانان متنوع ادامه دار بود. 

در رده نوجوانان مدال‌ها در هر دوره دست به دست می‌شود و این طور نیست که تیمی پشت سرهم قهرمان شود. مثلا تیم قهرمان دوره قبل ممکن است اصلا به از مرحله گروهی هم صعود نکند یا تیمی بعد از قهرمانی چند دوره متوالی سهمیه هم نگیرد. مثلا از سال ۲۰۰۱ که برزیل قهرمان شده آن‌ها هنوز نتوانستند طعم طلا را بچشند اما ایران پای ثابت بوده و در دوره‌های اخیر جزو دو سه کشور اول هستیم و توانستیم خودمان را حفظ کنیم.

علت اصلی تنوع قهرمانان دوره‌های مختلف به این خاطر است که در هردوره این مسابقات نسل عوض می‌شود و کسی نمی‌تواند موقعیتش را حفظ کند یا با همان نسل بهتر شود چرا که آن بازیکنان به جوانان می‌روند.

از عملکرد تیم ملی و شرایط فنی که تیم داشت در رقابت‌های آرژانتین رضایت دارید؟ 

ما اگر بخواهیم رده و کیفیت‌مان را ارتقا بدهیم باید علاوه بر تلاش و کار، امکانات بهتری هم داشته باشیم. امکاناتی که فرانسه دارد قطعا خیلی بیشتر از ما است. من به بچه‌هایم افتخار می‌کنم. موضوع برای من فقط کسب مدال نبود بلکه نوع والیبالی که بازیکنان ارائه دادند باعث افتخار من بود. واقعا ایران والیبال روز دنیا را در قهرمانی جهان بازی کرد.

اگر ما بخواهیم جایگاهمان را ارتقا بدهیم یا مستحکم کنیم نیاز به سرمایه گذاری داریمو باید از امکانات روز دنیا بهره ببریم. ژاپن قهرمان آسیا در جهانی یازدهم شد یا ایتالیا با حضور ولاسکو هفتم شد. آیا آن‌ها می‌گویند کار را کنار بگذاریم؟ قطعا اینطور نیست بلکه با جدیت بیشتر و امکانات بهتر برای دوره‌های بعد آماده می‌شوند.

 مهم‌ترین سختی کار در رده نوجوانان چیست؛ کم تجربه بودن یا احساساتی بودن؟ 

در این رده سنی شاید جنبه روانی بازیکنان در دقایقی از بازی تاثیرگذارتر از مسائل فنی باشد. در مراحل پلی آف این موضوع شدت می‌گیرد چرا که هنوز تجربه لازم را کسب نکردند و نمی‌توانند احساس خود را کنترل کنند. بازیکن ۲ سال برای رقابت‌ها زحمت کشیده و وقتی می‌بیند بازی از دست رفته بهم می‌ریزد. خاصیت این سنین است که گاهی باعث می‌شود خوب شروع نکنند و وظیفه سرمربی است که آن‌ها را کنترل کند و همین باعث تفاوت کار در جوانان و بزرگسالان می‌شود. هم احساسات و هم تجربه نداشتن این بازیکنان باعث می‌شود نقش مربی خیلی مهم و پررنگ باشد.

تا به حال شده به خاطر همین سختی‌ها تصمیم بگیرید کار در رده پایه را کنار بگذارید؟ 

گاهی این اتفاق رخ می‌دهد اما من عاشق کار کردن با این رده سنی هستم. اینکه شما بازیکنی را به والیبال معرفی کنی که کسی نمی‌شناسد لذت بخش است و به آن عشق می‌ورزم اما صبر و تحمل زیادی می‌خواهد. بازیکنان کم تجربه هستند و ممکن است یک سری اشتباهاتی انجام دهند که غیرقابل باور است. از طرفی فشار نتیجه نگرفتن تیم هم باز روی سرمربی است. هم باید این مسئله را مدیریت کنم و هم اینکه بازیکنان را کنترل کنم تا کارایی خود را نشان بدهند. در واقع من باید تلاش کنم اضطرابم را به آن‌ها منتقل نکنم.  

با این حال گاهی شرایط بعد بازی به شکلی بودکه گفتم خدایا چقدر تحمل کنم؟ اما وقتی می‌گذرد به خودم می‌گویم اگر در لیگ یا رده بزرگسالان هم بودم یک سری فشارها وجود داشت. به نظرم هر شرایطی سختی خودش را دارد اما واقعا نوجوانان به خاطر اینکه هیچ تجربه‌ای از زندگی ورزشی ندارند و حتی از نظر روزمرگی و شخصی هم باسابقه نیستند و تازه از خانواده جدا می‌شوند واقعا سخت است. اما واقعا وقتی نتیجه و موفقیتی کسب می‌شود همه سختی را از بین می‌برد و آدم می‌گوید ارزشش را داشت.

به نظر شما چند بازیکن نسل فعلی نوجوانان این شانس را دارند که به تیم ملی بزرگسالان برسند.  

 هدف در این سن ساختن بازیکن برای بزرگسال است اگر ۸۰ درصد این تیم به جوانان برسد یعنی خیلی خیلی خوب کار شده است. اگر از میان آن‌ها نیز دو نفر به بزرگسالان برود این فوق العاده است. به نظرم از این نسل نوجوانان بین ۴ یا ۵ بازیکنان می‌توانند به بزرگسالان برسند که البته آن فرآیند خاص خودش را دارد.

درباره فرآیند انتقال بازیکنان ملی از نوجوانان به بزرگسالان صحبت کنید. 

بازیکن باید کم کم برای جوانان آماده و با آن‌ها صحبت شود.  زمانی که امیر غفور نوجوانان بود ولاسکو درباره او سوال می‌کرد یا کولاکوویچ درباره برخی از بازیکنان نظیر حضرت پور، اسفندیار، جلوه شریفی و کاظمی که دعوت کرد پرس و جو می‌کرد و حتی قبل از دعوت از آن جلسه دو نفره‌ای برگزار کردیم. او از من پرسید که شرایط این بازیکنان چگونه است؟ اگر آن‌ها را به تیم ملی دعوت کنم مغرور نمی‌شوند؟ از مسیر پیشرفت دور می‌شوند یا برعکس تشویق می‌شوند؟ من هم گفتم با خصوصیاتی که از آن‌ها می‌شناسم قطعا بالاتر می‌روند و این طور نیست که بگویم خودشان را گم می‌کنند. بنابراین دو مربی باید ببیند بازیکن ظرفیت لازم را دارد یانه. طاها بهبودنیا در تیم ب بازی می‌کند اما باید مراقب باشیم که بازیکن تصور نکند تافته جدا بافته است و بداند براساس نیاز دعوت شده است. بازیکنی بوده که در نوجوانان و جوانان ستاره بوده اما سال بعد نابود شده چرا که موقعیتش را درک نکرده است.

چقدر امکانات و شرایط سخت افزاری در موفقیت‌های پایه تاثیرگذار است و مثلا تفاوت کشوری مثل ایران با فرانسه در فراهم کردن امکانات برای پایه‌ها چقدر است؟ 

امکانات ما نسبت به مسیر رشد والیبال و انتظارات برابری نمی‌کند. مسئولان به کمپ تیم‌های ملی بروند متوجه می‌شوند که این کمپ کفاف ۴ رده تیم ملی را نمی‌دهد. همان قدر که از والیبال انتظار دارند آن را هم تنها نگذارند. امکانات ما باید نزدیک به امکانات دنیا باشد. فاصله ما با دنیا خیلی خیلی زیاد است؛ در واقع این شکاف به قدری زیاد است که اصلا نمی‌توان بیان کرد.

انتهای پیام/