ورزش دات آنلاین- در تیم ملی، از گذشته تا به حال، جایگاه سرمربی تیم ملی مورد سوال و بحث قرار گرفته است؛ از ایرانی تا خارجی اما هیچ کدام از مربیان مورد بحث به انداره کی روش جنجال نداشته است.

کارلوس کی روش و تغییراتی که نه تنها در فوتبال ملی بلکه در باشگاهی ایران ایجاد کرده، همیشه مخالفان و موافقان سرسختی داشته است.

او سه دوره سرمربی یوزها در جام جهانی بود که هیچکدام از دو دوره قبلی به اندازه ۲۰۲۲ قطر حاشیه و جنجال نداشت.

کارلوس در جام جهانی گذشته در شرایطی به ایران آمد و جانشین دراگانی شد که سریعترین صعود را برای ایران رقم زد و همین مساله به علاوه صعود نکردن ایران از دور گروهی به مرحله بعد، این خوراک را به مخالفان خود داد که اگر همچنان با اسکوچیچ ادامه می‌دادیم قطعا از دور گروهی جام جهانی صعود می‌کردیم و همین موضوع باعث ایجاد یک سوال و دو قطب در فوتبال ایران شد:

                                                                               کارلوس یا اسکوچیچ؟ 

در این گزارش قصد نداریم یک بحث بومی یا غیر بومی یا یک مساله ناسیونالیستی را مطرح کنیم.

دراگان اسکوچیچ پس از حدود ۳۰ ماه مربیگری در تیم ملی برکنار و کارلوس کی‌روش به عنوان جانشین او انتخاب شد. حاشیه‌های هفته‌های آخر حضور او در تیم ملی به قدری شدید بود که این مربی علیرغم کسب نتایح قابل قبول، نتوانست با تیم ملی ادامه همکاری داشته باشد.

دراگان اسکوچیچ بدون‌تردید یکی از موفق‌ترین سرمربیان تیم ملی ایران به شمار می‌رود؛ سرمربی که توانست در دوره کوتاه حضورش در تیم ملی، ایران را از کابوس حذف زودهنگام از مرحله انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر نجات بدهد و بعد از این ماموریت، موفق شد برای اولین‌بار در تاریخ حضور ایران در جام‌های جهانی، سریع‌ترین صعود ممکن را رقم بزند تا با کارنامه‌ای درخشان کارش را در عرصه ملی دنبال کند. البته که پیش از حضور در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، اسکوچیچ برکنار شد جای خود را به کارلوس کی‌روش داد.

اسکوچیچ در حالی از سمت خود کنار رفت که در ۱۸ حضورش روی نیمکت تیم ملی ایران موفق شد ۱۵ برد کسب کند و یک تساوی و ۲ باخت در کارنامه این سرمربی ۵۴ ساله به چشم می‌خورد.

انجام ماموریت غیرممکن

اسکوچیچ، در شرایطی سرمربی تیم ملی شد که ایران شرایط بسیار بدی در راه صعود به مرحله پایانی انتخابی جام‌جهانی داشت و باید هر ۴ بازی باقی‌مانده خود را با پیروزی پشت سر می‌گذاشت. روزهای شروع دراگان در تیم ملی روزهای عجیبی بود و با شیوع ویروس کرونا همراه بود که باعث تعویق بازی‌های تیم ملی شد. دراگان تا ماه‌ها فرصت مربیگری در تیم ملی را پیدا نکرد تا برای نخستین‌بار در بازی دوستانه مقابل ازبکستان روی نیمکت نشست.

تیم ملی در ۲ بازی حساس مقابل عراق و بحرین میزبان بود اما  به دلیل وضعیت غیرعادی پیش آمده ناشی از بیماری کرونا، بازی‌ها به صورت متمرکز در بحرین برگزار شد تا با از دست دادن شانس میزبانی، کار صعود ایران سخت‌تر از همیشه شود. شاگردان اسکوچیچ دست به کار بزرگی زدند و به ۴ پیروزی پیاپی دست یافتند و به مرحله بعد صعود کردند.

ایران در دور نهایی انتخابی جام‌جهانی قرعه مناسبی نصیبش شد و توانست با کسب نتایج مناسب، خیلی زود به جام‌جهانی صعود کند. تیم ملی پس از پایان مرحله مقدماتی یک اردوی تدارکاتی و یک بازی دوستانه در قطر مقابل الجزایر انجام داد که با شکست ایران همراه شد. این بازی آخرین حضور اسکوچیچ روی نیمکت تیم ملی بود.

رکوردهای ماندگار «دراگان»

هرچند که اسکوچیچ پایان تلخی در تیم ملی داشت اما این مربی رکوردهایی از خود به جای گذاشت که در تاریخ ایران منحصر به فرد است. دراگان ابتدا با پیروزی در ۷ بازی ابتدایی‌اش رکورد بهترین آغاز یک مربی در تیم ملی را شکست. روند بردهای وی  ادامه پیدا کرد و تیم ملی به دهمین برد پیاپی خود  دست یافت؛ اتفاقی که در تاریخ تیم ملی بی‌نظیر بود. دراگان همانطور که نخستین بازی بدون برد را برابر کره‌جنوبی تجربه کرد، اولین باختش را مقابل این تیم متحمل شد. این مربی اولین مربی تاریخ ایران بود که در ۱۵ بازی اول خود در تیم ملی شکستی نداشت.

تیم ملی با اسکوچیچ در حالی‌که ۳ بازی به پایان مرحله مقدماتی باقی‌مانده بود، صعودش مسجل شد و این مربی توانست زودترین صعود تاریخ ایران به جام‌جهانی را رقم زند. دراگان در ۸۳ درصد دیدارهایی که سرمربی تیم ملی بود به پیروزی رسید که این بهترین آمار بین مربیان تاریخ تیم ملی است که بیش از ۷ بازی در تیم ملی مربیگری کرده‌اند.

کارلوس و دوباره ایران

مهدی تاج از وضعیت آشفته تیم ملی و زاویه داشتن بازیکنان با دراگان استفاده کرد و با این وعده که کارلوس کی‌روش، سرمربی سابق تیم ملی را مجددا به تیم باز می‌گرداند وارد رقابت‌های انتخابات فدراسیون فوتبال شد. او در یک انتخابات جنجالی توانست آرای  لازم را کسب کرده و با کنار زدن میرشاد ماجدی، سرپرست وقت فدراسیون فوتبال، پس از چند سال دوری، مجددا به بالاترین مقام اجرایی فوتبال ایران برسد.

تاج به محض پیروزی به سراغ کی‌روش رفت و او را با قراردادی کوتاه مدت و تا پایان جام جهانی به عنوان سرمربی تیم ملی ایران انتخاب کرد. کی‌روش در مدت کوتاهی که در ایران بود توانست شرایط روانی تیم را آرام کند. او بین بازیکن‌ها وفاق ایجاد کرد و از رابطه خوب خود با تاج استفاده کرد و ضمن اعمال شروطش بر فدراسیون، اردوهای خوبی را هم برگزار کرد.

در نهایت بدون توجه به سابقه اسکوچیچ، او با تمام رکوردها و نتایج فوق العاده‌ای که کسب کرد، از هدایت تیم ملی برکنار شد و سرمربی پیشین یوزها، کارلوس کی روش جانشین او شد تا با سرمربی پرتغالی پا به جام جهانی ۲۰۲۲ قطر بگذاریم.

در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر هم همچون ۲ دوره پیشین این رقابت‌ها اتفاق خاصی برای فوتبال ایران رخ نداد و کارلوس کی‌روش و شاگردانش، ذوق‌زده همان ۳ امتیازی شدند که مقابل ولز کسب کردند و دستاورد دیگری نداشتند.

ایران در گروه B جام جهانی با تیم‌های انگلیس، آمریکا و ولز هم گروه بود و در شرایطی که شانس خوبی برای صعود به یک‌هشتم نهایی داشت اما از انگلیس و آمریکا شکست خورد و مقابل ولز به پیروزی رسید تا سوم گروه شود.  

ناکامی در صعود به مرحله حذفی با یک اتفاق تلخ دیگر هم رقم خورد. ایران مقابل انگلیس ۶ گل دریافت کرد تا سنگین‌ترین شکست خود را در ۶ دوره‌ای که در جام جهانی حضور داشته تجربه کند.

لطف بزرگ به مرد پرتغالی

همان زمان که اعضای مجمع فدراسیون فوتبال تصمیم به بازگشت مهدی تاج به فدراسیون گرفتند شانس به کارلوس کی‌روش رو کرد. او پس از جام ملت‌های آسیا و حضوری ۸ ساله در فوتبال ایران هدایت تیم کلمبیا و پس از آن مصر را برعهده گرفته بود و در این تیم‌ها کارنامه ضعیفی از خود به جا گذاشت و به نظر می‌رسید دوران مربیگری پیرمرد پرتغالی به پایان رسیده است اما تاج تصمیم گرفت یک بار دیگر سرمربیگری تیم ملی را به کی روش بسپارد تا بهترین اتفاق ممکن برای این مربی رقم بخورد. او در شرایطی شانس حضور در جام جهانی را پیدا کرد که نقشی در صعود تیم ملی به این رقابت‌ها نداشت.

پیش از بازگشت کی‌روش به ایران، دراگان اسکوچیچ سرمربی تیم ملی بود؛ مربی که تصور نمی‌کرد روزی به سرمربیگری تیمی همچون ایران برسد اما فضای آشفته آن زمان فوتبال ایران که درگیر ماجرای مارک ویلموتس بود به سود این مربی تمام شد تا صعودی نردبانی داشته باشد و از صنعت نفت آبادان به تیم ملی ایران برسد.

اسکوچیچ با وجود موفقیت در انتخابی جام جهانی به لحاظ کاریزماتیک و مهم‌تر از آن سبقه مربیگری در حد و اندازه‌های نشستن روی نیمکت تیم ملی در جام جهانی نبود و تصمیم رییس فدراسیون فوتبال برای برکناری او را می‌توان منطقی قلمداد کرد اما کی‌روش مربی‌ای نبود که بتواند ناجی تیم ملی شود و نتایجی که با این تیم در جام جهانی کسب کرد اثبات‌کننده این موضوع بود. بخش زیادی از این ناکامی به خاطر تصمیمات کی‌روش بود و این واقعیتی است که امکان کتمان یا رد آن وجود ندارد.

خودزنی به سبک کی‌روش

اولین تصمیم جنجالی کی‌روش پیش از جام جهانی انتخاب ۲۵ بازیکن تیم ملی بود. در حالی که همه تیم‌های حاضر در جام جهانی قطر می‌توانستند نام ۲۶ بازیکن را در لیست خود قرار دهند کی‌روش با یک بازیکن کمتر راهی قطر شد. هنوز مشخص نیست چرا او چنین تصمیمی گرفت؟ مگر می‌شود یک مربی اینگونه تیمش را از داشتن یک بازیکن محروم کند؟ محمد محبی، امید نورافکن و میلاد سرلک بازیکنانی بودند که می‌توانستند برای تیم ملی مثمرثمر باشند اما کی‌روش ترجیح داد تیمش با یک بازیکن کمتر به جام جهانی برود.

تفکراتی که نتیجه‌ای تلخ داشت

تیم ملی ایران هم در جام جهانی ۲۰۱۴ و هم در جام جهانی ۲۰۱۸ با تاکتیکی کاملا دفاعی که عامدانه نامنظم بود، توانست مقابل تیم‌های بزرگ و مطرحی مثل آرژانتین، نیجریه، مراکش، اسپانیا و پرتغال نتایج آبرومندانه‌ای کسب کند؛ هر چند در هیچ کدام از این ۲ جام جهانی خبری از صعود به مرحله حذفی نبود و ایران در پایان مرحله گروهی به خانه بازگشت.

کی‌روش این بار هم تصور می‌کرد می‌تواند با همان فرمولی که در ۲ جام جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ از آن استفاده کرده در جام جهانی قطر نیز  شانس موفقیت مقابل انگلیس و آمریکا و ولز را دارد اما او دچار اشتباه بزرگی شد؛ اشتباهی که نتیجه آن دریافت ۶ گل از سه‌شیرها و شکست مقابل آمریکا بود.

گری ساوت‌گیت که بازی دوستانه ایران را مقابل سنگال را از نزدیک تماشا کرده بود، می‌دانست که در ذهن کی‌روش چه می‌گذرد و بازیکنانش را برای بازی با ایران توجیه کرده بود. کی‌روش هم برای اینکه انگلیسی‌ها را سورپرایز کند از روزبه چشمی، سید مجید حسینی، مرتضی پورعلی‌گنجی و علی کریمی در ترکیب تیم ملی استفاده کرد اما این بازیکنان نه تنها به کار کی‌روش نیامدند؛ بلکه نقش زیادی در شکست مقابل انگلیس داشتند اما مهمترین دلیل ناکامی تیم ملی مقابل انگلیس همان تفکرات کی‌روش بود.

ایران در این بازی به قدری بد ظاهر شد که شانس آورد گل‌های بیشتری دریافت نکرد. تعداد پاس‌های این تیم تا پایان نیمه اول به عدد ۵۰ هم نرسید و این تعداد پاس در رویداد معتبر جام جهانی یک فاجعه محسوب می‌شود.

واقعیتی که در بازی با ولز اثبات شد

ایران در شرایطی در دومین بازی خود در جام جهانی به مصاف ولز رفت که پیش‌بینی می‌شد به دلیل شکست سنگین مقابل انگلیس شرایط خوبی در این بازی نداشته باشد اما بازی به گونه‌ای دیگر رقم خورد. بازیکنان ایران در این بازی هیچ شباهتی به بازی با انگلیس نداشتند و بر خلاف انتظار دیگر خبری از بازی دفاعی نبود. پیروزی مقابل ولز و همچنین تساوی انگلیس با آمریکا باعث شد ایران برای صعود به مرحله یک هشتم نهایی شانس زیادی داشته باشد و حتی با یک تساوی مقابل آمریکا هم می‌توانست این صعود تاریخی را رقم بزند.

بازگشت به تنظیمات کی‌روش در بازی با آمریکا

بازی با ولز این امیدواری را به وجود آورده بود که ایران می‌تواند از پس آمریکا بربیاید اما تاکتیک این تیم همانی شد که در بازی با انگلیس بود. این مساله نشان داد دلیل خوب بازی کردن ایران مقابل ولز ربطی به کی‌روش نداشته است و بازیکنان برای اینکه آبروریزی مقابل انگلیس را جبران کنند تلاش کردند در بازی با ولز خوب بازی کنند.

ایران مقابل آمریکا به دنبال حداقل امتیاز بود تا صعودش را به یک‌هشتم‌نهایی قطعی کند و به همین دلیل همچون بازی با انگلیس با تاکتیکی کاملا دفاعی به مصاف یانکی‌ها رفت اما این بار هم کی‌روش با تفکرات به شدت محتاطانه‌اش به درِ بسته خورد تا تیم ملی مقابل آمریکا با یک گل مغلوب شود و از صعود به یک هشتم نهایی بازبماند.

فرار رو به جلو با بزرگ نمایی

نتایج تیم ملی ایران در جام جهانی قطر و به خصوص نوع بازی این تیم مورد انتقاد بسیاری از اهالی فوتبال و به خصوص مردم قرار گرفت اما کی‌روش در اقدامی رو به جلو پس از پایان کار این تیم در قطر پستی اینستاگرامی را منتشر کرد. دراین پست اینستاگرام آمده: «بچه‌ها و دوستان عزیز؛ در فوتبال چیزی از بردهای اخلاقی وجود ندارد اما زمانی که به رویاهای خود نرسید هیچ چیز غیر اخلاقی وجود ندارد تا جایی که با میل کامل و ذهنیت قهرمانی شجاعانه بهترین کار را انجام دادید. من به شما افتخار می‌کنم و یک بار دیگر در داخل و خارج از زمین فوق العاده بودید. این یک افتخار بود که بخشی از این خانواده فوتبال بودم. من معتقدم که شما سزاوار احترام کامل هستید. اعتبار برای هواداران کشور و فوتبال شما. برای همه شما آرزوی شادی، آرامش، موفقیت و سلامتی دارم. متشکرم. »

اینکه یک مربی حمایت تمام قد خود را از بازیکنانش نشان می‌دهد رفتاری حرفه‌ای است اما کی روش در پست اینستاگرامی‌اش به گونه از عملکرد شاگردانش در جام جهانی تعریف و تمجید کرده که انگار آنها نبوده‌اند که از انگلیس ۶ گل دریافت کرده‌اند و مقابل آمریکا مغلوب شدند.

عقب‌گرد با ابقای کی‌روش

کی‌روش سال‌ها سرمربی تیم ملی بوده و انصافا در فوتبال ایران تاثیر مثبتی از خود به جا گذاشته اما جام جهانی قطر نشان داد فوتبال دنیا با سرعت رو به پیشرفت است و سطح بازی تیم‌های ژاپن، کره جنوبی و عربستان فراتر از فوتبال آسیاست و با ادامه حضور کی‌روش باید شاهد ناکامی دوباره  ایران در جام ملت‌های آسیا بود. دیگر نمی‌توان صرف تاکتیک‌های دفاعی و ارایه فوتبالی که شبیه جنگ‌های چریکی است موفقیتی کسب کرد. هر چند با سایر گزینه‌ها هم نمی‌توان آینده روشنی را برای تیم ملی ایران ترسیم کرد.

خروج کی‌روش، سردرگمی و در نهایت، انتخاب قلعه نویی

حذف ایران از جام جهانی، پرونده کی روش را برای همیشه بست. مربی پرتغالی که زمانی مدافعان سرسختی داشت بدون هیچ حرف و حدیثی ایران را ترک کرد و سرمربی تیم ملی قطر شد. تاج چند ماه سکوت پیشه کرد و درگیر مسایل مختلفی شد. انتقادات از فدراسیون به علت عدم انتخاب سرمربی جدید تیم ملی اوج گرفت. تاج دست به کار شد و شروع به بررسی گزینه‌های مختلف کرد. او ابتدا اعلام کرد که قصد دارد از بین مربیان ایرانی، یک سرمربی جدید برگزیند. او از چند سرمربی ایرانی برنامه خواست. این اقدام فدراسیون از نظر بسیاری توهین آمیز بود و باعث واکنش پیشکسوتان و مربیان ایرانی شد.

بعد از این، اعلام شد که ماجرای سرمربی ایرانی تیم ملی کان لم یکن است و قرار است فدراسیون فلیکس سانچز، سرمربی سابق تیم ملی قطر را به عنوان سرمربی جدید تیم ملی برگزیند. شایعات در رابطه با سانچز قوی و قوی‌تر می‌شد تا اینکه رسما اعلام شد این مربی اسپانیایی با فدراسیون فوتبال اکوادور قرارداد بسته و سرمربی رسمی این تیم ملی شده است.

بعد از این اتفاق، دست تاج و فدراسیون فوتبال در پوست گردو ماند. تاج مجددا به سمت گزینه‌های داخلی رفت و در نهایت، با امیر قلعه نویی به توافق رسید. انتخاب مجدد امیر قلعه نویی به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال اگرچه جنجال برانگیز بود و باعث انتقاد برخی منتقدان شد اما پایانی بود بر طوفان یک ساله فوتبال ملی ایران.

حالا پس از ۱۲ سال هدایت تیم ملی به یک ایرانی سپرده شده و باید دید امیر قلعه نویی می‌تواند تیم ملی را در آسیا به قهرمانی برساند یا خیر.

یوزهای ایرانی در قطر با تیم‌های امارت، فلسطین و هنگ کنگ هم گروه هستند.

انتهای پیام/